Rozpoznanie i Diagnostyka Próchnicy
Próchnica jest jedną z najczęstszych chorób zakaźnych występujących w jamie ustnej. Rozpoznanie próchnicy zaczyna się od wizyty u stomatologa, który przeprowadza dokładny wywiad medyczny oraz badanie kliniczne. Podczas badania stomatolog poszukuje widocznych oznak próchnicy, takich jak plamy na zębach, a także sprawdza miękkość struktur zęba przy użyciu sondy stomatologicznej. Bardzo ważną rolę w diagnostyce odgrywają także badania radiologiczne, takie jak zdjęcia rentgenowskie, które mogą wykazać demineralizację tkanki zęba w miejscach niewidocznych gołym okiem, jak np. w przestrzeniach międzyzębowych czy pod koronami zębów.
W ramach diagnozy stomatolog bada struktury zęba pod kątem rodzaju oraz rozległości zmian próchnicowych. Ocena etapu zaawansowania próchnicy ma kluczowe znaczenie dla wyboru odpowiedniej metody leczenia. Wyróżnia się próchnicę początkową, która objawia się zmianą zabarwienia szkliwa i może być leczona metodami nieinwazyjnymi, i próchnicę głęboką, gdzie zajęte są głębsze warstwy zęba, co często wymaga interwencji przy użyciu wierteł stomatologicznych i dalszej odbudowy zęba.
Metody Leczenia Próchnicy
Metody leczenia próchnicy zależą od stopnia zaawansowania choroby. W przypadku małych zmian próchnicowych możliwe jest zastosowanie fluoryzacji, która pomaga w remineralizacji zmienionych chorobowo miejsc i może zatrzymać rozwój próchnicy. Inną metodą jest lakowanie – nakładanie na powierzchnię żującą zębów trzonowych specjalnego lakieru, co zapobiega gromadzeniu się resztek pokarmowych w bruzdach zębowych i przyczynia się do ochrony przed próchnicą.
W przypadku większych ubytków konieczne jest usunięcie tkanki zęba dotkniętej próchnicą. Procedura ta odbywa się pod znieczuleniem lokalnym i polega na usunięciu zainfekowanej tkanki i oczyszczeniu ubytku. Następnie stomatolog wypełnia oczyszczony ubytek materiałem odbudowującym, który może być np. kompozytem światłoutwardzalnym, amalgamatem, lub innym materiałem odpowiednim do sytuacji klinicznej. W przypadku bardzo głębokich ubytków konieczne może być leczenie kanałowe, podczas którego usuwa się zainfekowaną miazgę zęba, a kanały zębowe są dezynfekowane, wypełniane specjalnym materiałem i ostatecznie zabezpieczane wypełnieniem.
Profilaktyka Próchnicy
Mimo że artykuł dotyczy leczenia próchnicy, nie można pominąć aspektu profilaktyki, ponieważ najlepsze leczenie to zapobieganie. Profilaktyka próchnicy obejmuje przede wszystkim regularne wizyty kontrolne u dentysty, odpowiednią higienę jamy ustnej, w tym szczotkowanie zębów co najmniej dwa razy dziennie pastą zawierającą fluor oraz używanie nici dentystycznych czy szczoteczek międzyzębowych. Ważną rolę odgrywa również prawidłowa dieta, ograniczająca spożywanie cukrów prostych oraz zwiększająca udział wapnia i fosforu, które są niezbędne do budowy i utrzymania zdrowych zębów. Dodatkowymi metodami profilaktyki są regularne fluoryzacje wykonywane w gabinecie dentystycznym oraz edukacja pacjenta odnośnie do prawidłowych nawyków i technik higienicznych.
Profilaktyka próchnicy ma jeszcze jeden, niezwykle ważny aspekt – edukację. Wiedza na temat przyczyn próchnicy, sposobów jej zapobiegania i konsekwencji zdrowotnych zwłaszcza wśród najmłodszych, znacząco zmniejsza ryzyko wystąpienia tej choroby. Stomatolodzy często uczestniczą w programach edukacyjnych w szkołach i przedszkolach, a także organizują warsztaty w gabinecie, na których uczą, jak prawidłowo dbać o higienę jamy ustnej.